به گزارش تحریریه، اختلاف دو کشور آمریکای لاتین یعنی ونزوئلا و گویان بر سر حاکمیت بر اسکیبو تاریخچه‌ای طولانی دارد، منطقه‌ای که دارای ذخایر نفتی مهمی است. اما این روزها، به دنبال فرایند مناقصه یک‌جانبه گویان با بلوک‌های نفتی همچون شرکت آمریکایی اسکون موبیل در قلمرو دریایی اسکیبو، این اختلافات شدیدتر شده تا آنجا که نگرانی‌ها از درگیری نظامی را دوچندان کرده است.
منطقه موردبحث، منطقه جنگلی انبوه اسکیبو به وسعت تقریبی ۱۶۰ هزار کیلومترمربع که معادل دو سوم قلمرو ملی گویان است و تقریباً به‌اندازه فلوریدا می باشد و ونزوئلا از سال ۱۸۹۹ تا کنون، تصمیم داوران بین‌المللی که مرزهای فعلی را در زمانی که گویان مستعمره بریتانیا بود تعیین کردند، رد کرده است.
پس از ردوبدل‌کردن اعتراض‌های دیپلماتیک دولت ونزوئلا به تصمیمات نفتی گویان و بی‌نتیجه بودن آن، پارلمان ونزوئلا در ۳۰ شهریور سال جاری (۲۱ سپتامبر) از برگزاری یک همه‌پرسی مشورتی خبر داد تا مردم این کشور نظر خود را در مورد این اختلاف ارضی و الحاق این منطقه و اعطای تابعیت به ساکنان این منطقه اعلام کنند.
حال روز موعود فرارسیده و مردم ونزوئلا روز یکشنبه ۳ دسامبر از ساعت ۶ صبح تا ۱۸ عصر به‌وقت محلی پای صندوق‌های رأی رفتند تا با شرکت در یک همه‌پرسی تصمیم بگیرند و به پرسش‌های زیر پاسخ دهند:
* آیا شما موافق هستید که طبق قانون خط‌مشی تحمیلی متقلبانه توسط رأی داوری پاریس در سال ۱۸۹۹ که می‌خواهد ما را از گوایانا اسکیبو محروم کند، رد کنید؟
* آیا از توافقنامه ژنو ۱۹۶۶ به‌عنوان تنها سند قانونی معتبر برای دستیابی به راه‌حل عملی و رضایت‌بخش برای ونزوئلا و گویان در مورد مناقشه بر سر قلمرو گوایانا اسکیبو (Guayana Esequiba) حمایت می‌کنید؟
* آیا با موضع تاریخی ونزوئلا مبنی بر به رسمیت نشناختن صلاحیت دیوان بین‌المللی دادگستری برای حل مناقشه ارضی بر سر گوایانا اسکیبو موافق هستید؟
* آیا شما موافق هستید که با ادعای گویان بر سر حدود آب‌های منطقه مورد مناقشه که به طور غیرقانونی و بر خلاف قوانین بین‌المللی تعیین شده است، مخالفت شود؟
* آیا شما با ایجاد ایالت گوایانا اسکیبو و توسعه سریع طرحی مبنی بر اعطای تابعیت و شناسنامه ونزوئلا، مطابق با توافقنامه ژنو و قوانین بین‌المللی و در نتیجه، گنجاندن منطقه مذکور در نقشه خاک ونزوئلا موافق هستید؟
* آیا این کشور باید محدوده جغرافیایی خود را در منطقه وسیعی از همسایه نفت خیز خود یعنی گویان وسعت دهد یا خیر؟
این اقدام اقدام علاوه بر اینکه به‌عنوان گامی به‌سوی تهدید الحاق محکوم شده است، نگرانی‌ها از احتمال درگیری نظامی میان دو کشور آمریکای لاتین را دوچندان کرده است.
در همین راستا، «الویس آموروسو» رئیس شورای ملی انتخابات ونزوئلا، روز شنبه گزارش داد که این کشور آماده برگزاری همه‌پرسی مشورتی در مورد اسکیبو است و اطمینان داد که این امر دموکراسی را تقویت می‌کند.
وی اعلام کرد که تمامی افرادی که کارت شناسایی آنها منقضی شده است هم می‌توانند رأی دهند ضمن اینکه خدمات اداری شناسایی مهاجرت همچنان در سراسر کشور فعال است. شهروندان همچنین می‌توانند با تیشرت یا سایر لباس‌هایی که اشاره به دفاع از اسکیبو دارد در مراکز رأی‌گیری حضور یابند.
رئیس شورای ملی انتخابات ونزوئلا تصریح کرد: ۲۸ هزار و ۲۷ صندوق اخذ رأی روز یکشنبه با پوشش نیازهای فنی نصب شده است تا نتایج به‌سرعت مخابره و به اطلاع عموم برسد. ضمن اینکه ۱۳۱ هزار ناظر هم در حوزه‌های رأی‌دهی حضور دارند تا به شفایت روند انتخابات و تعمیق اعتبار آن کمک کنند.
وی بر پایبندی سازمان‌های سیاسی و جامعه مدنی به همه‌پرسی مشورتی و نیز تمایل همه شهروندان برای مشارکت بدون توجه به ایدئولوژی‌ها و موقعیت اجتماعی تأکید کرد.
آیا جاه‌طلبی گویان عامل تنش درگیری شده است؟
تصمیم گویان به بهره‌برداری از ذخایر هیدروکربنی توسط اکسون موبیل آن هم در آب‌هایی که هنوز با ونزوئلا مرزبندی نشده‌اند، نکته قابل تأملی است که رسانه‌های اسپانیایی‌زبان به آن پرداخته‌اند و آن را عامل ایجاد تنش عنوان می‌کنند.
تارنمای اسپانیایی و تحقیقاتی misionverdad، در مقاله‌ای به این موضوع پرداخته و عنوان کرده است: رسانه‌ها علاقه کمتری به دانستن اینکه آیا این به نفع ساکنان بومی اسکیبو است یا خیر نشان می‌دهند. اما آنچه برجسته است درآمد قابل‌توجهی است که شرکت‌های چندملیتی از تولید نفت و گاز در این آب‌های مورد مناقشه به دست آورده‌اند.
به نوشته این تارنما، تنها در سال ۲۰۲۱، شرکت‌های تحت هدایت شعبه محلی اکسون موبیل، ۲۵۴ میلیارد دلار درآمد کسب کردند که کاملاً برخلاف حق امتیاز بسیار ضعیف ۵.۸ میلیارد دلاری است که دولت در ازای آن دریافت می‌کرد. این داده‌ها به‌تنهایی نگرانی‌ها را در مورد ضرری که مردم از این بهره‌برداری غیرقانونی از منابع دریافت می‌کنند روشن می‌کند.
این رسانه در ادامه گزارش خود، به فقر و نابرابری در این منطقه اشاره و خاطرنشان می‌کند: بانک جهانی، علی‌رغم رشد اقتصادی که این کشور تجربه کرده است، چشم‌انداز نامطلوبی برای شهروندان گویان از نظر فقر و نابرابری ارائه می‌دهد. اگرچه این سازمان، اطلاعاتی را از قبل از سال ۲۰۲۰ ندارد، اما در آن سال خط فقر به ۴۸.۴ درصد از جمعیت رسید و درآمد روزانه شهروندان ۵.۵۰ دلار در روز بود؛ اما تخمین زده می‌شود که در سال ۲۰۲۳ نسبت افرادی که کمتر از ۳.۶۵ دلار در روز درآمد دارند به ۱۴.۹۱ درصد افزایش یافته باشد.
با توجه به توزیع درآمد در گویان هم نابرابری بیداد می‌کند چنانچه تمرکز بالایی از ثروت در میان ۵۰ درصد ممتاز جمعیت وجود دارد. اکثر مردم با چالش‌های مداوم برای آموزش و بهداشت مواجه هستند و از مزایای رونق نفت محروم هستند؛ نرخ مرگ‌ومیر نوزادان و زیر ۵ سال هم در این خطه از میانگین منطقه فراتر رفته است.
گویان به‌عنوان کشوری با تنوع فرهنگی قابل‌توجه شناخته می‌شود و بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۲، ترکیب قومی آن به شرح زیر بوده است: هندوگویان (۴۰درصد)، آفریقایی -گویان (۲۹درصد)، مختلط (۲۰درصد) و آمریکایی‌ها (۱۰.۵درصد). علاوه بر این، باید به وجود جوامع اقلیت چینی، پرتغالی و قفقازی هم در این کشور اشاره کرد. به همین ترتیب، این کشور دارای سابقه اختلافات عمیق سیاسی -نژادی است که در آن بومیان (آمریندیان) به‌ویژه تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند.
تاریخ اخیر و وضعیت کنونی نشان می‌دهد که جمعیت منطقه اسکیبو آخرین حلقه مورد علاقه دولت گویان است، موضوعی که دلیلی قانع‌کننده برای ونزوئلا برای حفظ موضع محکم و دفاع از حقوق قانونی خود در این منطقه است.
پایان/
نظر شما